A life on our planet
“Als jongeman dacht ik de ongerepte natuur te ervaren,’ aldus Attenborough. ‘Nu weet ik dat ik in een illusie leefde. We hebben de wereld vernietigd.” Waarna de oude man er even het zwijgen toedoet en zijn kin in close-up deemoedig op zijn borst laat zinken.
Attenborough zelf bestempelt ‘A Life on Our Planet’ als ‘zijn getuigenis’ en als ‘zijn visie voor de toekomst’. Maar zeker in de eerste helft heeft deze documentaire meer weg van een elegische noodkreet van een man die, op z’n 94ste, het tipping point van zijn eigen leven allang gepasseerd is. Een allerlaatste boodschap van een levende legende die, na tientallen jaren in de wildernis te hebben doorgebracht, de balans van zijn carrière opmaakt en tot de bittere eindconclusie komt dat we er een potje van hebben gemaakt.
Ongeveer halfweg deelt Attenborough, als immer in ultrabeschaafd Engels, de genadeslag uit: “Als we de huidige koers doorzetten, dan zal de schade die tot nu toe is aangericht volgens alle wetenschappelijke voorspellingen compleet overschaduwd worden door de schade van het komende tijdperk.” Tegen 2040 zal de Amazone zijn veranderd in een kurkdroge savanne; tegen 2080 komt de wereldvoedselproductie in gevaar; en tegen 2100 zijn grote delen van de aardkloot onbewoonbaar. Ach, op de duur zal de natuur zich wel herstellen, verrast Attenborough. De vraag van één miljoen is: zal dat gebeuren mét ons, of zónder ons?
Zullen wij, Netflix-kijkende primaten, de handen eindelijk eens uit de mouwen steken, het doemscenario afwenden en de wereld alsnog tot een betere plek maken, of zal de aarde zich pas spontaan beginnen te herstellen nadat de mensheid door een massa-extinctie van het toneel is verdwenen – nadat u en ik zijn verworden tot fossielen in een honderd miljoen jaar oude steenlaag? Ziedaar de uitdaging!
“Ik wou maar dat dit niet in mijn tijd was gebeurd,” zo zuchtten wij na afloop, terwijl we stilletjes begonnen te overwegen om die milieuonvriendelijke steak béarnaise vanavond van het menu te schrappen. Ineens hoorden we in ons hoofd de stem van Gandalf uit ‘The
Fellowship of the Ring’: “Ik wou dat ook. Net als iedereen die in deze tijden leeft. Jammer genoeg is het niet aan ons om te beslissen in wat voor tijd we leven. Het enige wat we kunnen beslissen, is wat we gaan doen met de tijd die ons nog rest.”
Kijken naar ‘David Attenborough: A Life on Our Planet’ is misschien een goed begin.
‘A Life on Our Planet’ is nu te zien op Netflix.